Innsbruck, mój trzeci dom w sercu Alp

Jest mniej zatłoczony niż turystyczny Salzburg, ale ma równie wiele do zaoferowania. Mniej w nim sennej atmosfery austriackich czy niemieckich miast, a przewyższa je urokiem. Ma w sobie szczyptę południowego temperamentu a także wiedeńskiego majestatu. W końcu sam cesarz Maksymilian I pragnął być tu pochowany. Podróżujący do Włoch często przejeżdżają obok, ale rzadko kiedy zbaczają z autostrady. A warto. Wystarczy dzień, by zwiedzić najważniejsze miejsca, lecz aby poczuć się jak mieszkaniec Innsbrucka, wcale nie trzeba zobaczyć wszystkich kościołów i muzeów. Najlepiej jest posnuć się po starówce, usiąść przy kawie i poobserwować toczące się obok życie. 

Witajcie w sercu Tyrolu, trzeciego co do wielkości kraju związkowego Austrii. Spośród wszystkich austriackich landów posiada on najdłuższą granicę z sąsiadami Republiki i leży na przecięciu szlaków komunikacyjnych. W czasach wojen napoleońskich Tyrolczycy wielokrotnie buntowali się przeciwko francuskiemu i bawarskiemu panowaniu. Uwarunkowania historyczne i geograficzne sprawiły, że do dziś w kulturze obecne są wpływy innych regionów tej części Europy.

Choć to nietania opcja, lądowanie samolotem w dolinie Innu dostarcza niezapomnianych wrażeń. Lotnisko to należy do najtrudniejszych w Europie i wymaga od pilotów dużego doświadczenia oraz dodatkowych licencji. Po zejściu pod chmury okazuje się nagle, że samolot znajduje się między stromymi ścianami gór. Oczom pasażerów ukazuje się w dole miasto i mają oni okazję zobaczyć starówkę z lotu ptaka. Turystom na ziemi ciężko jest przyzwyczaić się  do widoku zniżających się samolotów, przelatujących tuż nad domami. Lotnisko jest nieduże, ale w okresie ferii zimowych ruch powietrzny jest tu wzmożony.

Miasto dla aktywnych

Przyjezdnym Innsbruck może wydawać się mały, ale jest tu wszystko, czego potrzeba do szczęścia. To po prostu dobre miejsce do życia: powietrze jest czyste, woda z kranu smaczna, widoki i klimat nastrajają pozytywnie. Jednak bezwzględna przewaga tego miasta kryje się w tym, co dookoła. Ludzie żyją tu w zgodzie z naturą.

Lokalizacja wręcz wymusza na mieszkańcach aktywność. Prawie każdy dorabia tu zimą jako instruktor narciarstwa lub snowboardu. A poszusować można już praktycznie w samym centrum, na masywie Nordkette. Na jego szczyt dojeżdża się trzema kolejkami. Szynowa kolej Hungerburgbahn ma cztery nowoczesne stacje zaprojektowane przez słynną iracką architekt Zahę Hadid. Dowozi ona między innymi do Alpenzoo, najwyżej położonego tego typu obiektu w Europie. Następnie należy się przesiąść do kolei linowej Seegrubebahn. Od jej górnej stacji biegnie kilka tras, jednak przy pomocy Hafelekarbahn można wspiąć się jeszcze wyżej, na wysokość ponad 2200 m n.p.m. W piątkowe wieczory czynna jest tu restauracja, z której roztacza się przepiękna panorama miasta. Tutaj jednak jeździ się tylko zimą. Sezon na lodowcach, oddalonych od Innsbrucka o godzinę jazy samochodem, trwa znacznie dłużej, bo od października do kwietnia. Do takich ośrodków jak Stubai, Axamer Lizum oraz Kuehtai (najwyżej położone miasteczko w Austrii) dojeżdżają skibusy. Nieco dalej leży lodowiec Pitztal, czy też zaprojektowany z myślą o rodzinach ośrodek Serfauss-Fis-Ladis. Zimą równie popularne są sanki i łyżwy. Wbrew pozorom, pierwsza z dyscyplin wcale nie jest typową atrakcją dla dzieci. Jeden z lepszych torów znajduje się na stoku w Steinach am Brenner. Ma 5 kilometrów długości, ostre zakręty i wieczorami jest oświetlony. Największe lodowisko zaś mieści się przy stadionie olimpijskim. Zameldowani w Innsbrucku mogą nabyć w korzystnej cenie sezonowy skipass, który obejmuje również wstęp na tor saneczkowy i lodowisko. Latem mieszkańcy przesiadają się na rowery, na których zdobywają okoliczne szczyty (!).

Trudno więc o lepsze miasto na Zimowe Igrzyska Olimpijskie. Te odbywały się w Innsbrucku dwukrotnie: w 1964 i 1976 roku. W 2012 roku miały tu natomiast miejsce Zimowe Igrzyska Olimpijskie Młodzieży.

Olimpijskie, cesarskie i uniwersyteckie tradycje

Szare blokowisko we wschodniej części miasta jest pamiątką właśnie po tym okresie. W trakcie Igrzysk znajdowała się tu wioska olimpijska. Na szczęście, władze stawiają dziś na nowoczesność i robią wszystko, by zrewitalizować mniej atrakcyjne rejony. Tak więc, niczym grzyby po deszczu, wyrastają ekologiczne osiedla mieszkaniowe, które nie kontrastują tak bardzo z urokliwą zabudową centrum. Łącząc tradycję z nowoczesnością, Innsbruck uosabia założenia twórców marki Tyrol. Obowiązujące do dziś biało-czerwone logo zostało zaprojektowane na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych ubiegłego stulecia przez zasłużonego dla promocji austriackiej turystyki Arthura Zelgera. Barwy miały symbolizować alians tych wartości.

Dobrze rozpoznawalnym miejscem, które świetnie ilustruje to, o czym wspomniałam, jest skocznia Bergisel, przebudowana w 2001 roku według projektu Zahi Hadid. Właśnie tutaj odprawił mszę papież Jan Paweł II podczas wizyty w 1988 roku. Obiekt można zwiedzać, zaś na jego szczycie działa restauracja. Ale Bergisel to nie tylko skocznia. Dla Tyrolczyków to przede wszystkim ważne miejsce historyczne. Pod tym wzgórzem starli się kilkukrotnie z Bawarczykami wspieranymi przez Francuzów w czasach wojen napoleońskich. Oddziałami powstańców dowodził Andreas Hofer, który dla Tyrolczyków jest tym, kim dla Polaków był Tadeusz Kościuszko. Po klęsce w czwartej bitwie, Hofer został zdradzony i rozstrzelany. Pochowano go w kościele dworskim Hofkirche. Tutaj zresztą chciał także spocząć cesarz Maksymilian I (jego woli jednak nie spełniono). W pobliżu kościoła stoją inne „cesarskie” obiekty: pałac Hofburg, fontanna Leopolda, czy ogród Hofgarten, gdzie późną wiosną na trawie wylegują się studenci, mimo, iż jest to teoretycznie zabronione. Przy Universitätstrasse, na prawo od kościoła dworskiego mieści się wydział teologiczny tutejszego uniwersytetu. Nie wszyscy wiedzą, że z tym budynkiem  związanych było wielu Polaków. Studiował tu między innymi kardynał Adam Stefan Sapieha, a profesorem dogmatyki w 1979 roku został teolog Józef Niewiadomski. Innsbruck to w końcu także miasto akademickie: ponad 20% 130-tysięcznej populacji to studenci, co zresztą widać na ulicach.

Cztery pory roku, a każda ładna

Stabilny klimat sprawia, że wizyta w Innsbrucku o każdej porze roku ma jakieś zalety. Niezwykłym okresem jest z pewnością grudzień. Wprawdzie niektóre muzea są wtedy zamknięte, a warunki narciarskie jeszcze nienajlepsze, lecz zważywszy na niewielkie odległości między głównymi placami, miasto zamienia się w jeden duży jarmark świąteczny. Jest to tradycja szczególnie rozwinięta w Austrii i Niemczech. Choć ostatnio dotarła też do innych krajów, w tym Polski, jarmarki nie są nigdzie tak urokliwe, jak tutaj. Przede wszystkim można na nich spróbować lokalnych produktów. W Innsbrucku na uwagę zasługują Glühwein (grzane wino) i Kiachl, czyli drożdżowa bułka smażona na głębokim tłuszczu, podawana na słodko lub na słono. Malutki, ale bardzo przyjemny jarmark otwierany jest w weekendowe wieczory przy najwyższej stacji Hungerburgbahn, skąd widać całe rozświetlone miasto. Te same specjały można też dostać na przełomie września i października, kiedy obchodzony jest Oktoberfest. Warto się wtedy wybrać do nieodległego spokojnego Hall in Tirol z największą średniowieczną starówką w tym regionie. Wczesna jesień to również bardzo dobra pora na przyjazd, gdyż jest jeszcze ciepło i słonecznie.

Latem alternatywą dla miejskiego zgiełku, są głośno reklamowane wioski położone dookoła Innsbrucka, tzw. Feriendörfer. Są one dobrą bazą wypadową na wyprawy do stolicy Tyrolu lub w góry. Najsłynniejszą Feriendorf jest pobliskie Igls, znane przede wszystkim z olimpijskiego toru bobslejowego (Olympia-Bobbahn). Jego 1210 metrów długości pokonuje się w niespełna 60 sekund, czego doświadczyć można na własnej skórze za 30 euro od osoby.

Będąc w okolicy, nie sposób pominąć Kristallwelten, czyli muzeum przy zakładach Swarovskiego w Wattens. Można tu zobaczyć między innymi najmniejszy i największy kryształ świata, instalacje zaprojektowane przez takich artystów jak Dali oraz Warhol, a na koniec odchudzić portfel w największy sklepie firmowym Swarovskiego, w którym produkty oferowane są po korzystniejszych cenach niż gdzie indziej. 

Spacerując wąskimi uliczkami

Wizytówką Innsbrucka oraz głównym punktem miasta jest Goldenes Dachl, czyli Złoty Dach. Istotnie, słynny dach pokrywa 2567 pozłacanych miedzianych płytek. Jego historię można poznać w muzeum poświęconym temu obiektowi. Dookoła znajduje się wiele zabytków, jak na przykład piękna przedstawicielka stylu rokoko, kamienica Helblinghaus, restauracja i hotel Goldener Adler prowadzone od 1390, katedra św. Jakuba,  czy wieża miejska Stadtturm, z której można zobaczyć całą okolicę. Warto zatrzymać się na kawę lub ciastko w jednej z kawiarni. Kiedy jest ciepło, na zewnątrz wystawiane są stoliki, przy których łatwiej chłonąć atmosferę miasta. Równie kuszące są wypieki popularnej tu sieci Bäckerei Ruetz oraz słodkości oferowane przez filię oryginalnej wiedeńskiej Café Sacher. Na prawdziwy tyrolski obiad natomiast lepiej jest się oddalić od centrum. Zdecydowanie najbardziej reprezentacyjną karczmą w okolicy jest Buzihütte, dość dobrze ukryta przed przypadkowymi gośćmi. Trzeba o niej wiedzieć, żeby tam dotrzeć, tak więc wśród klienteli przeważają lokalni. Z całą pewnością nigdzie nie panuje taka atmosfera jak tu. Nigdzie też nie podadzą takich knedli czy szpecli. Dobrą i tanią opcją są również schroniska powyżej miasta, na zboczu Nordkette.

Herzog-Friedrich Strasse ze Złotym Dachem przechodzi w Maria-Theresien Strasse, też zamkniętą dla ruchu kołowego. Znajduje się przy niej centrum handlowe Rathaus Galerien. Na 7. piętrze tejże galerii mieści się wart uwagi przeszklony bar 360 Grad z panoramicznym widokiem na góry i miasto. Oprócz niezłych piw, warto spróbować lokalnego orzeźwiającego Aperol Spritzer’a. Na Maria-Theresien Strasse stoją ponadto 2 charakterystyczne obiekty: kolumna Św. Anny, wybudowana na pamiątkę zwycięstwa Tirolschützen nad Bawarczykami (które przypadło właśnie na dzień św. Anny) oraz brama Triumphforte, którą kazała postawić ją Maria Teresa z okazji ślubu syna (przyszłego cesarza) Leopolda II z hiszpańską księżniczką Marią Ludwiką.

Nad miastem góruje natomiast rezydencja arcyksięcia Ferdynanda II - renesansowy Schloss Ambras, usytuowany na jego południowym obrzeżu. W środku można zobaczyć obrazy Tycjana, van Dycka czy Vélasqueza, lecz szczególną atmosferę zamek zawdzięcza otaczającym go ogrodom. 

Innsbruck to jednak nie tylko miasto Złotego Dachu i kolorowych domków nad brzegiem rzeki Inn. To także miasto ludzi, którzy z początku mogą wydawać się zamknięci, lecz w rzeczywistości są bardzo życzliwi. Miasto urzędników, którzy zamiast utrudniać życie, starają się je innym ułatwić. Wreszcie, miasto kierowców autobusów, których nie odgradza od pasażerów żadna szyba. Pasażerowie zaś mówią kierowcy "do widzenia" albo "dziękuję", kiedy wysiadają.